Broń czarnoprochowa

Broń czarnoprochowa to broń, która nie wymaga pozwolenia, o ile zostaną spełnione pewne warunki. Na rynku dostępnych jest wiele różnych modeli czarnoprochowców, które są gratką dla kolekcjonerów oraz osób zainteresowanych militariami. Co warto wiedzieć o broni czarnoprochowej? Które zapisy ustawy o broni i amunicji mają zastosowanie w jej przypadku?

Co to jest broń czarnoprochowa?

Broń czarnoprochowa nazywana jest również czarnoprochowcami. To broń palna wytworzona przed 1885 rokiem oraz jej współczesne, wiernie odwzorowane repliki. W czarnoprochowcach wystrzelenie pocisku następuje na skutek gwałtowanego spalania czarnego prochu.

Ten rodzaj broni najczęściej jest ładowany odprzodowo – od strony lufy (osobno prochem, pociskiem i elementami uszczelniającymi). Powstały również modele broni odtylcowej. Późna broń czarnoprochowa wykorzystywała amunicję scaloną, bocznego lub centralnego zapłonu, w łuskach lub papierowych gilzach.

We wczesnej ręcznej broni palnej proch zapalny był przez tlący się lont, który umieszczony był w otworze w lufie. Później konstruktorzy wykorzystywali różnego typu mechanizmy, które odpalały ładunek za pociągnięciem spustu (m.in. zamek kołowy, lontowy, kapiszonowy, skałkowy, iglicowy).

Większość modeli czarnoprochowców ładowanych od przodu miała gładką lufę. Dzięki temu ładowanie broni, w której należało przepchnąć pocisk przez całą lufę, było łatwiejsze i ograniczało ryzyko odkształcenia pocisku. Dostępne były jednak i modele z lufą gwintowaną. Te zazwyczaj służyły do polowania oraz były wykonywane dla strzelców wyborowych.

W broni odtylcowej lufa zazwyczaj była gwintowana, co pozwoliło zwiększyć jej celność. W przypadku broni ręcznej na śrut gwint nie był stosowany.

Broń czarnoprochowa jest przeznaczona do strzelania kulami, pociskami niekulistymi oraz śrutem.

Broń czarnoprochowa bez pozwolenia

Ustawa o broni i amunicji zawiera zapis, który brzmi:

„Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku:

10) posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni”.

Oznacza to, że posiadanie broni palnej rozdzielnego ładowania, która została wytworzona przed 1885 rokiem lub też replik tej broni, nie wymaga pozwolenia na broń.

Aby zakupić broń czarnoprochową, należy mieć ukończone 18 lat. Pozwolenia nie wymaga również posiadanie prochu do czarnoprochowca. Trudności pojawiają się jednak w przypadku chęci jego zakupu.

Nie wystarczy być tylko pełnoletnim obywatelem, ale konieczne jest wyrobienie Europejskiej Karty Broni. Zakup czarnego prochu możliwy jest wyłącznie na podstawie takiego dokumentu lub też pozwolenia na broń. Dodatkowym atutem Europejskiej Karty Broni jest to, że umożliwia ona przewożenie broni poza granice naszego kraju.

Teoretycznie legalne jest także noszenie przy sobie załadowanej broni czarnoprochowej. Należy jednak przyznać, że może to być posunięcie dość ryzykowne – dla nas oraz dla otoczenia.

Czarnoprochowiec nie musi być przechowywany w specjalnym sejfie lub szafie, jednak warto zatroszczyć się o to, aby broń była odpowiednio zabezpieczona i nie wpadła w niepowołane ręce. Broń należy przechowywać rozładowaną.

Istotnym aspektem jest także właściwe zabezpieczenie prochu, aby nie doszło do jego samozapłonu. Zaleca się magazynowanie go w szczelnych pojemnikach z dala od źródeł ciepła.

Warto również zaznaczyć, że posiadacze broni czarnoprochowej powinni znać bieżące prawo dotyczące broni oraz zapisy ustawy o broni i amunicji. Nieznajomość prawa nie zwalnia z jego przestrzegania.

Rodzaje broni czarnoprochowej

Broń czarnoprochową dzieli się na cztery podstawowe rodzaje:

• pistolety czarnoprochowe,
• rewolwery czarnoprochowe,
• karabiny czarnoprochowe,
• a także strzelby czarnoprochowe.

Pistolety czarnoprochowe to modele najczęściej z zapłonem skałkowym lub kapiszonowym. Ciekawym rozwiązaniem są tzw. derringery. Są to miniaturowe pistolety przeznaczone do skrytego noszenia.

Rewolwery czarnoprochowe, których repliki można najłatwiej znaleźć na polskim rynku, to modele wyprodukowane przez firmę Colt lub Remington. Mają wymienne bębny, co przyspiesza proces oddawania kolejnych strzałów z broni. Najpopularniejsze rewolwery dostępne są w kalibrze .36 oraz .44.

Karabiny czarnoprochowe w Polsce to najczęściej modele jednolufowe lub dwulufowe. Ich kaliber sięga nawet .58 cala. Ciekawym rozwiązaniem jest karabin rewolwerowym – to rewolwer wyposażony w wydłużoną lufę oraz kolbę.

Strzelby czarnoprochowe dostępne są w wersji jednolufowej i dwulufowej. Mogą strzelać śrutem lub pociskami (sług).

Omawiając rodzaje broni czarnoprochowej, nie sposób nie wspomnieć o najpopularniejszych rodzajach zamków w niej stosowanych.

• Zamek skałkowy – krzemień zamontowany między szczękami kurka wytwarza iskrę. Podczas ściągnięcia spustu następuje zwolnienie kurka, a następnie krzemień uderza w krzesiwo. Iskra inicjuje proces spalania prochu, gdy trafia na posypaną nim panewkę. Następnie dochodzi do wystrzału. To rozwiązanie stosowano od końca XVII wieku do połowy XIX wieku.
• Zamek kapiszonowy wyparł mechanizm skałkowy. W tym przypadku zapalenie następuje po uderzeniu kurka w kapiszon. Kapiszon znajduje się na kominku, którego zadaniem jest doprowadzenie ognia do prochu umieszonego w lufie. Natomiast w drugiej połowie XIX wieku zamek kapiszonowy wyparła amunicja scalona.

Czy broń czarnoprochowa może zabić?

Skoro broń czarnoprochową można posiadać bez pozwolenia, czy jej użycie może okazać się śmiertelne?

Czarnoprochowce są bronią ładowania rozdzielnego (osobno pocisk, osobno proch, osobno inicjator). Współczesne repliki ładowane są natomiast nabojem zespolonym (zamkniętym w łusce). W trakcie zapłonu prochu dochodzi do reakcji chemicznej – wyzwalane są duże ilości gazów. Na skutek działania ciśnienia dochodzi do strzału.

Sam strzał z broni czarnoprochowej może okazać się śmiertelny. Skuteczny zasięg rewolweru czarnoprochowego określa się na 50 metrów. Nie znaczy to jednak, że rażenie celu z dalszej odległości jest bezpieczne. Oddanie strzału może śmiertelnie zranić bez względu na odległość.

Najmocniejsza broń czarnoprochowa

Wśród broni czarnoprochowej modelami, których parametry uważa się za najlepsze, są:

• rewolwer Uberti New Army Target 1858 Remington INOX 8″,
• rewolwer PIETTA 1858 Remington kal. 44,
• pistolet Pedersoli Derringer Philadelphia kal. 45,
• rewolwer Uberti Dragoon Whitneyville kal. 44,
• rewolwer Pietta 1858 Remington Texas Buffalo KAL. 44,
• rewolwer Pietta RGB44 1858 Remington Texas 8″ kal. 44,
• karabin czarnoprochowy Rolling Block Pedersoli kal. 50,
• karabin czarnoprochowy Pennsylvania Dixie Pedersoli kal. 45,
• karabin czarnoprochowy Hawken Pedersoli kal. 50 s.665 Traditional Hunting,
• rewolwer Colt 1851 Navy .36 7,5″,
• a także pistolet Howdah Hunter kal. 50.

Broń czarnoprochowa sklep

Największy wybór modeli czarnoprochowców oferują wyspecjalizowane sklepy. Zakup w tym miejscu to również gwarancja, że replika broni palnej bez zezwolenia jest zgodna z polskimi przepisami prawa. To również możliwość skorzystania z fachowej pomocy i doradztwa w sprawie wyboru konkretnego modelu.

Z dużą dozą ostrożności należy podchodzić do aukcji oraz portali ogłoszeniowych. Konieczne jest sprawdzenie, czy z danego egzemplarza można bezpiecznie i legalnie korzystać na terenie naszego kraju.

Komis broni czarnoprochowej

Decydując się na zakup używanej broni czarnoprochowej w komisach lub od indywidualnych sprzedawców, konieczne jest zwrócenie uwagi na kilka elementów. Przede wszystkim, czy dany model jest legalny w Polsce. Ponadto istotnym aspektem jest to, w jakim stanie jest broń i czy można z niej w pełni bezpiecznie korzystać.

Jeżeli zależy nam na sprawdzonym egzemplarzu czarnoprochowca, koniecznie korzystajmy z wiarygodnych źródeł.

Cena broni czarnoprochowej

Ceny broni czarnoprochowej uzależnione są od jej rodzaju oraz tego, czy są to modele używane, czy nowe. Wpływ na koszt ma również popularność danego typu czarnoprochowca.

Ceny nowych replik broni czarnoprochowej kształtują się następująco:

• pistolety czarnoprochowe – od 600 złotych,
• rewolwery czarnoprochowe – od 1000 złotych,
• karabiny czarnoprochowe – od 1400 złotych,
• natomiast strzelby czarnoprochowe – od 3000 złotych.

Broń czarnoprochowa z amunicją scaloną

Obecnie bez zezwolenia można posiadać czarnoprochowca ładowanego amunicją rozdzielnego ładowania. W przypadku broni czarnoprochowej na amunicję scaloną konieczne jest posiadanie stosownego zezwolenia.

Amunicja scalona, znana również pod nazwą zespolonej, występuje pod postacią łuski, w której znajduje się pocisk, ładunek prochowy oraz materiał inicjujący.

Gdzie strzelać z broni czarnoprochowej?

Z racji tego, że czarnoprochowca można posiadać bez zezwolenia, rodzi się pytanie, gdzie z takiej broni można strzelać? Zgodnie z ustawą o broni i amunicji:

„Art. 45. Broń palna oraz inna broń zdolna do rażenia celów na odległość może być używana w celach szkoleniowych i sportowych tylko na strzelnicach”.

Zgodnie z powyższym, że korzystanie z każdego typu broni, w tym czarnoprochowej, możliwe jest wyłącznie na strzelnicach. Mowa tu o strzelaniu w celach sportowych, rekreacyjnych oraz szkoleniowych. Strzelanie poza strzelnicami może skutkować surowymi konsekwencjami prawnymi.

Natomiast prawo to nie ma zastosowania w razie rekonstrukcji historycznych, na które wydano stosowne zezwolenie.

Akcesoria do broni czarnoprochowej

Osoby, które zamierzają strzelać z broni czarnoprochowej, powinny wyposażyć się w dodatkowe akcesoria, które pomogą w zadbaniu o czarnoprochowca. Są to m.in.:

• kluczyk do kominów,
• proch,
• prochownica,
• kapiszony,
• prasa do ładowania bębna,
• przybitki,
• wyciory do czyszczenia,
• środki czyszczące i konserwujące,
• smar,
• okulary ochronne,
• a także ochraniacze słuchu.

 

Co prawda, posiadanie broni czarnoprochowej nie wymaga pozwolenia, jednak ważne jest, aby jej posiadacz znał podstawowe przepisy prawa oraz zapisy ustawy o broni i amunicji. Korzystanie z czarnoprochowca wymaga wiedzy oraz umiejętności. Warto również wyposażyć się w akcesoria, które ułatwią użytkowanie, czyszczenie i konserwację broni czarnoprochowej.