PRAWO

Prawo użycia broni

Czym jest prawo użycia broni?

Prawo użycia broni to inaczej sytuacje, w których możliwe jest użycie broni palnej przez uprawnione do tego podmioty. Przeprowadzone badania wskazują, że możliwość użycia broni przez ofiary pomaga ograniczyć lub też wręcz całkowicie wyeliminować urazy spowodowane napaścią agresora.

Co zatem warto wiedzieć o prawie użycia broni?

Co to jest prawo użycia broni?

Według art. 4, ust. 1. Ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej użycie broni palnej to:

„oddanie strzału w kierunku osoby z zastosowaniem amunicji penetracyjnej”.

Prawo użycia broni określa natomiast sytuacje, w których można użyć broni palnej, tym samym oddać strzał w kierunku osoby z zastosowaniem amunicji penetracyjnej (bojowej).

Warunki użycia broni w świetle ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej

Zgodnie z art. 45 Ustawy broni palnej można użyć, jeżeli zaistnieje co najmniej jedna z następujących sytuacji:

konieczność odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na:

a) życie, zdrowie lub wolność uprawnionego lub innej osoby albo konieczność przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu,

b) ważne obiekty, urządzenia lub obszary albo konieczność przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu,

c) mienie, który stwarza jednocześnie bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia lub wolności uprawnionego lub innej osoby, albo konieczność przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do takiego zamachu,

d) nienaruszalność granicy państwowej przez osobę, która wymusza przekroczenie granicy państwowej przy użyciu pojazdu, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu,

e) bezpieczeństwo konwoju lub doprowadzenia”

>> Broni palnej można więc użyć w przypadku zamachu na osobę lub też ważne obiekty, urządzenia czy mienie, na które zamach może stwarzać zagrożenie życia, zdrowia, a także wolności. Taką sytuacją jest także złamanie nienaruszalności granicy państwowej.

 

konieczność przeciwstawienia się osobie:

a) niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu, którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności uprawnionego lub innej osoby,

b) która usiłuje bezprawnie odebrać broń palną uprawnionemu lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania”

>> Broni palnej można użyć wobec osoby, która grozi bronią, materiałem wybuchowym czy innym niebezpiecznym przedmiotem zagrażającym życiu, zdrowiu lub wolności. Ponadto przepis ten ma zastosowanie w przypadku napastnika, który chce odebrać broń osobie uprawnionej do jej posiadania.

 

bezpośredni pościg za osobą, wobec której:

a) użycie broni palnej było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1 lit. a-d i pkt 2,

b) istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełniła przestępstwo, o którym mowa w art. 115 § 20, art. 148, art. 156 § 1, art. 163-165, art. 197, art. 252 i art. 280-282 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny”

>> Broń palna może zostać również wykorzystana wobec osób, w przypadku których istnieje uzasadnione podejrzenie o popełnienie przestępstwa m.in. o charakterze terrorystycznym, zabójstwa, uszczerbku na zdrowiu, braniu zakładnika, gwałtu, przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu, a także przeciwko mieniu.

 

konieczność:

a) ujęcia osoby:

– wobec której użycie broni palnej było dopuszczalne w przypadkach określonych w pkt 1 lit. a-d i pkt 2,

– wobec której istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełniła przestępstwo, o którym mowa w art. 115 § 20, art. 148, art. 156 § 1, art. 163-165, art. 197, art. 252 i art. 280-282 KK,

– dokonującej zamachu, o którym mowa w pkt 1 lit. d lub e,

– jeżeli schroniła się w miejscu trudno dostępnym, a z okoliczności zdarzenia wynika, że może użyć broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu,

b) ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności, jeżeli:

– ucieczka tej osoby stwarza zagrożenie życia lub zdrowia uprawnionego lub innej osoby,

– istnieje uzasadnione podejrzenie, że osoba ta może użyć materiałów wybuchowych, broni palnej lub innego niebezpiecznego przedmiotu,

– pozbawienie wolności nastąpiło w związku z uzasadnionym podejrzeniem lub stwierdzeniem popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 115 § 20, art. 148, art. 156 § 1, art. 163-165, art. 197, art. 252 i art. 280-282 KK,

c) ujęcia lub udaremnienia ucieczki osoby zatrzymanej, tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności w związku z uzasadnionym podejrzeniem lub stwierdzeniem popełnienia lub przygotowania do popełnienia przestępstwa, o którym mowa w:

– art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu,

– art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze,

– art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego”

>> Broni palnej można użyć w przypadku m.in. osoby, wobec której zachodzi podejrzenie, że może użyć broni , a ukryła się w miejscu trudno dostępnym. Przepisy mają zastosowanie w przypadku osób, które są zatrzymane, tymczasowo aresztowane lub odbywają karę pozbawienia wolności.

 

konieczność udaremnienia ucieczki osoby pozbawionej wolności z aresztu śledczego lub zakładu karnego oraz osoby konwojowanej lub doprowadzanej, a także pościg za tą osobą.

Uprawnieni do używania broni palnej

Według Art. 2 Ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej uprawnieni do używania broni są funkcjonariusze:

  • Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
  • Agencji Wywiadu,
  • Służby Ochrony Państwa,
  • Służby Celno-Skarbowej,
  • Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
  • Służby Więziennej,
  • Straży Granicznej,
  • Straży Marszałkowskiej,
  • Policji,
  • straży ochrony kolei,
  • Straży Parku,
  • funkcjonariusze i żołnierze Służby Kontrwywiadu Wojskowego,
  • strażnicy straży gminnych (miejskich),
  • strażnicy Straży Leśnej,
  • funkcjonariusze i żołnierze Służby Wywiadu Wojskowego,
  • strażnicy Państwowej Straży Łowieckiej,
  • strażnicy Państwowej Straży Rybackiej,
  • żołnierze Żandarmerii Wojskowej lub wojskowych organów porządkowych,
  • pracownicy ochrony uprawnieni do użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej,
  •  a także inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego.

Prawo użycia broni w obronie własnej

Powyższe przepisy mają zastosowanie przede wszystkim do służb mundurowych oraz funkcjonariuszy publicznych. Rodzi się jednak pytanie, jakie szanse ma osoba fizyczna, której grozi niebezpieczeństwo ze strony silniejszego lub uzbrojonego napastnika?

Zwolennicy dostępu do broni najpewniej odpowiedzieliby, że taka osoba ma duże szanse, o ile sama będzie mogła skorzystać z prawa użycia broni. Przeciwnicy natomiast stwierdziliby, że posiadanie broni przez obie strony mogłoby wiązać się z większą liczbą ofiar.

Prawo użycia broni w obronie własnej – co zatem można powiedzieć o tej kwestii, odnosząc się do osób fizycznych?

Użycie broni w obronie własnej – badania i analizy

Badanie przeprowadzone w 2013 roku w USA na zlecenie Baracka Obamy donosi, że osoby, które mogły skorzystać z broni palnej w obliczu niebezpieczeństwa, miały mniejsze wskaźniki obrażeń w porównaniu do osób, które miały do dyspozycji wyłącznie inne formy samoobrony.

Jongyeon Tark z Uniwersytetu Stanowego Florydy również pochylił się nad kwestią użycia broni przez ofiary. Wynikiem jego działań jest natomiast analiza na podstawie ponad 27 tys. przestępstw, w których doszło do bezpośredniej konfrontacji ofiary i napastnika.

W badaniu Tarka wzięto pod uwagę różne rodzaje napaści, a także różne metody samoobrony. Obliczono także odsetek obrażeń, których doznała osoba broniąca się przed atakiem napastnika.

Z analiz Tarka wynika, że ofiary, które użyły broni palnej, zaskakując swojego napastnika, ani razu nie doznały żadnego poważnego uszczerbku. Również samo wyciągnięcie broni w celu przestraszenia zwiększyło szanse ofiary, skutecznie odstraszając i zniechęcając agresora do ataku.

Okazało się również, że broń palna jest najskuteczniejszym narzędziem w przypadku konieczności obrony miru domowego. Prawo użycia broni pozwala chronić wówczas zarówno samo mienie, jak i domowników. Natomiast we wszystkich analizowanych przez Tarka przypadkach włamywacz po zauważeniu broni, zrezygnował ze swoich zamiarów.

Prawo użycia broni a świadomość posiadacza pozwolenia na broń

Broń palna nie jest zabawką i raczej każdy posiadacz pozwolenia ma taką świadomość. Zwolennicy dostępu do broni przekonują więc, że w odpowiednich rękach może być ona narzędziem do obrony przed napastnikami. Przypomnijmy, że w wielu przypadkach wystarczy sam widok broni, aby agresor skapitulował.

Posiadacze pozwolenia na broń to najczęściej osoby, które są odpowiedzialne, ostrożne i kierują się przede wszystkim zasadami bezpieczeństwa. Bardzo ważna jest więc samoświadomość posiadaczy pozwolenia na broń.

Prawo użycia broni powinno być przede wszystkim prawem ewentualnych ofiar, a nie napastników.

 

Prawo użycia broni w Polsce jest natomiast dość kontrowersyjnym tematem. Liczni są zwolennicy ułatwionego dostępu do broni, ale również i przeciwnicy. Obecnie Ustawa o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej jasno wskazuje, kto i w jakich sytuacjach może skorzystać z takiego prawa.

[Głosów: 1   Average: 5/5]

Podobny artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz też
Close