Lunety celownicze
Wszystko co musisz wiedzieć o lunetach celowniczych
Lunety celownicze to inaczej celowniki optyczne. Z ich pomocą można zwiększyć precyzję strzelania. Wbrew pozorom świetnie spisują się nie tylko podczas polowań.
Co warto wiedzieć o lunetach? Na jakie parametry należy zwrócić uwagę?
Co to są lunety celownicze?
Problemem jest jednoczesne uzyskanie ostrego obrazu szczerbinki, muszki oraz celu. Oko dostraja się osobno do każdego z tych elementów. Dlatego też przy bardzo dalekich odległościach niemożliwe jest precyzyjne wycelowanie w obiekt. W takim przypadku rozwiązaniem mogą być lunety.
Lunety celownicze nazywane są również celownikami optycznymi. Z ich użyciem można w pełni wykorzystać potencjał każdej broni. Pozwalają na dokładne wymierzenie nawet odległych celów. Upraszczają proces celowania. Dlatego też wystarczy, że strzelec zgra krzyż celowniczy z celem i odda strzał.
Lunety używane są przez myśliwych, miłośników strzelectwa, a także ASG. Podnoszą bezpieczeństwo na polu bitwy, dodatkowo dając przewagę taktyczną nad przeciwnikiem (celem).
Parametry celowników optycznych
Każda luneta celownicza ma swoje parametry. Podstawowe oznaczenia celowników optycznych to:
- Powiększenie (stałe lub zmienne) – w rekreacji najczęściej spotykane jest powiększenie zmienne 3-9x. x3 pozwala na uzyskanie szerokiego pola widzenia, natomiast x9 – dużego przybliżenia na mały cel.
- Średnica tubusu (zazwyczaj 25,4 lub 30 mm) – rura o średnicy 30 mm umożliwia wykorzystanie dużych powiększeń oraz pozytywnie wpływa na transmisję światła.
- Średnica obiektywu (20 – 60 mm) – zasada jest taka, że im większy obiektyw, tym więcej światła może wpaść do środka. Najczęściej spotyka się modele z zakresu od 32 do 44 mm.
- Pole widzenia – określa szerokość widzianego obrazu. Wartość podawana w stopach, jardach lub metrach. Reguła jest taka, że im mniejsze powiększenie, tym szersze pole widzenia.
- Rodzaj krzyża – m.in. duplex (30/30), niemiecki, nr 4, nr4A, TDS, Ballistic czy też Mil-Dot.
- Regulacja paralaksy – boczna lub na tubusie. Pozwala na dostrojenie ostrości krzyża do ostrości celu, umożliwia oszacowanie odległości od obiektu.
- Podświetlenie – niektóre modele wyposażone są w kilkustopniowe podświetlenie krzyża lub jego części centralnej. Podświetlenie może występować w jednej lub dwóch barwach.
Czym jest pole widzenia w lunecie?
Pole widzenia (ang. field of view) to inaczej szerokość widzianego przez lunetę obrazu, który znajduje się w pewnej odległości. Tak jak zostało wspomniane, wartość ta określana jest w metrach, jardach lub stopach na 100 metrów czy też jardów.
Czym jest sprawność lunety?
Sprawność lunety nazywana jest liczbą zmierzchową. Mianem tym określa się sprawność układu optycznego w warunkach słabego oświetlenia. Parametr ten jest łatwy w wyliczeniu.
Stanowi pierwiastek kwadratowy iloczynu powiększenia i średnicy obiektywu. Im wyższy wynik, tym uzyskany obraz będzie lepszy, wyraźniejszy.
Czym jest siatka celownicza?
Siatka celownicza nazywana jest także krzyżem celowniczym. Pod tą nazwą kryje się celownik umieszczony w lunecie. Podczas patrzenia przez lunetę celownik może być widoczny w postaci nitek, belek, siatek czy też punktów.
W trakcie strzelania należy krzyżyk lub ostrze grota nakierować na cel. Poziome oraz pionowe nitki, belki, punkty lub też dodatkowe siatki są elementami pomocniczymi, zwiększającymi precyzję celowania.
Czym jest MOA?
MOA (ang. Minute Of Angle) to minuta kątowa będąca miarą kąta. Pod tą nazwą kryje się jednostka, która określa przesunięcie punktu celowania przy obrocie pokrętła regulacji krzyża w poziomie lub pionie o jedno kliknięcie.
Precyzyjne lunety celownicze wyposażone są w regulację o 1/8 MOA, czyli ok. 0,38 cm / 100 m.
Czym jest błąd paralaksy?
Podczas przykładania oka do okularu lunety bardzo rzadko zdarza się, że oś oka nakłada się na oś lunety. W takim przypadku zauważa się nieznacznie odchylone od punktu celowania w postaci przestrzelin na celu. Dzieje się tak ze względu na mniejszą lub większą odległość od celu niż ta, na którą została ustawiona luneta.
Ma to szczególne znaczenie podczas strzelania precyzyjnego m.in. z broni pneumatycznej czy też podczas polowań na małe zwierzęta z większych odległości. Z tego też względu wiele lunet wyposażonych jest w regulację paralaksy.
Zazwyczaj regulacja ta możliwa jest za pomocą pierścienia na obiektywie lub też pokrętła na wieży regulacyjnej. Aby jednak skorzystać z tej funkcji, konieczne jest dobre oszacowanie odległości od celu.
Lunety celownicze a suchy azot
Tubus lunety najczęściej wypełnia suchy azot. Takie rozwiązanie zapobiega parowaniu szkieł układu optycznego od wewnątrz. Może dojść do tego podczas przenoszenia sprzętu optycznego między miejscami o dużej różnicy temperatury.
Zaparowane szkła uniemożliwiłyby przynajmniej na jakiś czas korzystanie z lunety. Na szczęście suchy azot eliminuje ten problem.
Po co stosuje się lunety celownicze?
Wśród zalet stosowania lunet celowniczych wymienia się:
- uproszczenie procesu celowania dzięki kilkukrotnemu przybliżeniu obiektu,
- ułatwienie zgrywania krzyża z celem,
- zwiększenie precyzji oddawanych strzałów,
- zapewnienie wyraźnego widzenia celu bez względu na porę dnia oraz warunki atmosferyczne (także po zmierzchu, w mgliste dni),
- a także zapewnienie odpowiednio szerokiego pola widzenia.
Lunety celownicze a odporność na odrzut
Wato mieć świadomość, że lunety celownicze są osprzętem delikatnym, zatem wrażliwym na wiele czynników. Wyposażone są w mnóstwo elementów, co wpływa na złożoność ich konstrukcji. Natomiast każdy wstrząs może negatywnie wpłynąć na celownik.
Z tego też względu układ optyczny zabezpieczony jest zazwyczaj wysokiej jakości tubusem. Ochronę zapewnia także odpowiedni sposób zamontowania poszczególnych elementów. Części nie mogą się przesuwać względem siebie na skutek mocnego odrzutu po oddaniu strzału.
Dopuszczalne jest przesunięcie wynoszące 0,005 mm. Inaczej mówią, jest to przesunięcie punktu trafienia od celu o ok. 5 mm na odległość 100 m.
Montaż lunety celowniczej
Przed zakupem celownika należy upewnić się, czy dany model jest przystosowany do użytku na konkretny model broni. Najlepiej zdecydować się na osprzęt dedykowany do danego typu broni.
Instrukcja montażu lunety krok po kroku
Montaż lunety celowniczej jest bardzo prosty i polega na:
- założeniu celownika optycznego na specjalną szynę montażową (bez mocnego dokręcania obejm),
- przyjęciu wygodnej pozycji strzeleckiej przez użytkownika,
- przesunięciu lunety w przód lub tył, tak, aby w okularze widoczny był pełen obraz; odległość oka od lunety powinna wynosić ok. 90 mm (nie mniej niż 75 mm),
- ostatnim krokiem jest zaś dokręcenie obejmy na szynie montażowej.
Osoby, które noszą okulary lub korzystają z kalibru Magnum, powinny po ustawieniu odpowiedniej odległości przesunąć celownik do przodu o ok. 1,5 mm. Zwiększy to bezpieczeństwo korzystania z broni z lunetą.
Rodzaje lunet celowniczych
Najogólniejszy podział lunet celowniczych obejmuje:
- celowniki ze zmiennym powiększeniem, czyli tzw. zoomem, na przykład:
> 3-9×40,
> 4-12×40,
> 4-16×40,
> a także 6-24×40, - celowniki o stałym powiększeniu, na przykład:
> 4×40,
> 6×40,
> a także 10×40.
Ile kosztują lunety celownicze?
W zależności od rodzaju lunet celowniczych należy liczyć się z wydatkiem od kilkuset złotych do kilku tysięcy złotych.
Oto kilka średnich cen celowników optycznych, na przykład:
- Strike Systems 4×32 – ok. 140 złotych,
- Walther 4X32 z montażem 11 mm – ok. 220 złotych,
- Hawke Vantage 4×32 AO – ok. 270 złotych,
- Delta Optical Classic 3-9×40 MilDot – ok. 500 złotych,
- Theta Optics 4×32 E z kolimatorem micro – ok. 1000 złotych,
- Bushnell Engage 3-12×56 – ok. 1700 złotych,
- Delta Optical Titanium HD 2,5-15×56 SF 2D – ok. 3300 złotych,
- Hawke Sidewinder 10-50×60 TMX – ok. 3500 złotych,
- Delta Optical Titanium HD 4-24×50 SFP 4A S – ok. 4000 złotych,
- Delta Optical Titanium HD 4-24×50 4A SB MIL – ok. 4400 złotych,
- Bushnell Elite Tactical XRS II 4,5-30×50 FPP G3 IR Grey – ok. 9000 złotych,
- a także Vortex Razor III HD 1-10×24 MRAD – ok. 9500 złotych.
Gdzie kupić lunety celownicze?
Lunety celownicze najlepiej kupować w sprawdzonych sklepach z bronią i osprzętem czy też optyką. Dzięki temu zyskujemy pewność, że są one odpowiednio wysokiej jakości, a poszczególne komponenty są oryginalne.
Dlatego też, jeżeli zależy nam na precyzyjnym strzelaniu, powinnyśmy zainwestować w odpowiedni sprzęt. Tanie odpowiedniki mogą wręcz utrudniać strzelanie, tym samym zniechęcić do korzystania z tego typu osprzętu w przyszłości.
Lunety celownicze to atrybut nie tylko myśliwych, ale także strzelców uprawiających strzelectwo rekreacyjne. Duży wybór modeli sprawia, że każdy z pewnością znajdzie celownik o odpowiednich parametrach. Montaż lunety celowniczej jest prosty i nie wymaga fachowej wiedzy. Każdy użytkownik bez problemu sobie z tym poradzi.
Czy macie w swoich szafach lunety celownicze?